Ujemnie ceny energii — co to oznacza?

Ujemnie ceny energii — co to oznacza?

W 2024 roku polski rynek energii odnotował coraz częstsze zjawisko ujemnych cen energii. Najważniejsze przypadki miały miejsce m.in. w sierpniu, kiedy w dniach 10, 11 i 25 sierpnia przez siedem godzin obowiązywały ujemne ceny energii na Towarowej Giełdzie Energii (TGE). To oznaczało, że producenci energii, byli gotowi dopłacać za odbiór i konsumpcję dostarczanej przez nich energii, zamiast uzyskiwać za nią przychody​.

Zjawisko to pojawiło się również we wrześniu, a łącznie odnotowano kilkadziesiąt godzin ujemnych cen energii od początku 2024 roku. Pierwszy przypadek ujemnych cen miał miejsce 11 czerwca 2024 roku, co było historycznym wydarzeniem na polskim rynku energii​. 

Dlaczego ceny energii spadają poniżej zera?

Ujemne ceny energii mogą pojawić się, gdy na rynku brakuje elastyczności po stronie podaży, a OZE generują energię niezależnie od aktualnego zapotrzebowania. Elektrownie konwencjonalne często nie są w stanie szybko zmniejszyć produkcji, co prowadzi do sytuacji, gdzie produkowanej energii jest zbyt dużo w stosunku do popytu, powodując spadek cen poniżej zera.

Zjawisko to jest efektem działania mechanizmów rynkowych, które polegają na balansowaniu popytu i podaży. Jeśli produkcja energii znacznie przewyższa zapotrzebowanie, producenci mogą znaleźć się w sytuacji, gdzie wolą zapłacić za zużycie energii, niż ponieść koszty zatrzymania produkcji.

Czy to oznacza, że będziemy płacić mniej za prąd?

Niestety, ujemne ceny energii na rynku hurtowym nie przekładają się bezpośrednio na obniżenie rachunków dla wszystkich odbiorców końcowych, zwłaszcza w krótkim okresie. Spora część konsumentów indywidualnych i firm korzysta z taryf stałych, ustalanych na podstawie długoterminowych kontraktów z dostawcami, przez co ujemne ceny nie mają wpływu na ich rozliczenia. 

Ujemne ceny energii mogą stanowić szansę na oszczędności dla tych przedsiębiorców, którzy prowadzą działalność wymagającą dużych ilości energii, kupują energię na RDN i są gotowi na elastyczne podejście do zarządzania kosztami.

Przykładowo, firma działająca w systemie spotowym, która kupuje energię na giełdzie, i jest w stanie dostosować swoje zużycie do zmieniających się warunków na rynku, może skorzystać z niskich cen w godzinach o nadmiarowej podaży energii. 

Podsumowując, ujemne ceny mają większy wpływ na rynek hurtowy oraz na duże przedsiębiorstwa energetyczne, które są zaangażowane w kupno i sprzedaż energii na giełdzie. To szansa dla tych, co potrafią energię magazynować lub dostosowywać jej zużycie do sytuacji na rynku.

Prognozy na 2025 rok

W 2025 roku spodziewane jest dalsze zróżnicowanie cen na rynku energii, z możliwym wzrostem cen w pierwszej połowie roku w wyniku wycofania tarczy energetycznej, ale także z potencjałem na spadki, przy dalszym zwiększonym udziale OZE. Dynamiczny rozwój rynku będzie wymagał od przedsiębiorców elastyczności w dostosowywaniu się do zmieniających się warunków, dlatego warto rozważyć współpracę z doświadczonymi doradcami energetycznymi, którzy na bieżąco śledzą sytuację na rynku energii.

Przyszły rok może oznaczać większe wyzwania dla rynku energii, ale też potencjalne korzyści dla konsumentów, jeśli dobrze zarządzą swoimi kontraktami energetycznymi​, potrafią magazynować energię lub dostosować jej zużycie do dynamicznej sytuacji na rynku.

2025 rok bez zamrożonych cen prądu

W sytuacji, gdy tarcza rządowa przestanie obowiązywać w 2025 roku, możemy spodziewać się drastycznego wzrostu cen energii elektrycznej dla sektora MŚP. Już przedłużenie tarczy energetycznej na drugą połowę 2024 roku przyniosło wyższe stawki (dla gospodarstw domowych) niż w pierwszej połowie roku, co potwierdza utrzymujący się trend podwyżek. Niestety, obecnie możemy spodziewać się, że rządowe wsparcie w postaci zamrożenia cen zostanie przedłużone jedynie dla gospodarstw domowych, a nie dla firm, gdyż Minister klimatu i środowiska, Paulina Hennig-Kloska w swoich wypowiedziach dla mediów zasugerowała, że jest to rozważane, zwłaszcza w kontekście ochrony gospodarstw domowych. Czy podobne rozwiązania będą dotyczyć MŚP? Nie mamy pewności. 

Co zrobić, aby się przed tym uchronić? Najlepszym rozwiązaniem jest kontakt z doradcą energetycznym i zabezpieczenie stawek na 2025 rok i kolejne lata już teraz. Dzięki temu można zapewnić stabilność kosztów energii w nadchodzących miesiącach. 

Drugim rozwiązaniem jest przejście na  rynek spotowy. To realna szansa na oszczędności dla wielu przedsiębiorców. Warto rozważyć tę opcję jako część strategii zarządzania kosztami energii, a także skorzystać z profesjonalnych doradztw, aby w pełni wykorzystać potencjał rynku energii.